Kardelen

?

Kardelen
Adi kardelen (Galanthus nivalis)
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae Bölüm: Magnoliophyta Sınıf: Liliopsida Takım: Asparagales Familya: Amaryllidaceae Cins: Galanthus Linnaeus

Kardelen, bir çenekli çiçekli bitki familyalarından nergisgiller (Amaryllidaceae) içinde sınıflanan^[1] Galanthus cinsi bitki türlerinin ortak adıdır. Türkiye'de halk arasında, "kardelen"den başka "garipçe", "Öksüz Ahmet", "aktaş", "boynu bükük", "karga soğanı","akça bardak" gibi yerel adlarla da anılan bu türler çok yıllık, soğanlı ve otsu bitkilerdir.^[2]

Kardelenler, tıbbi açıdan önemli oldukları düşünülen bitkilerdir:^[2]

• Türkiye'de halk arasında, toprak üstü kısımları kalbi kuvvetlendirici, mideye iyi gelen ve âdet söktürücü ilaç; toprak altı kısımları ise taze haldeyken ezilerek, çıbanları olgunlaştırmak için hazırlanan lapa olarak kullanılır.
• İçerdikleri ve ilaç olabilme olasılığı bulunan alkaloit ve lektinler nedeniyle, çok sayıda araştırmaya konu olmaktadırlar.

Türkiye'de 14 türünün doğada yetiştiği bilinen kardelenlerden bazılarının soğanları Türkiye'nin ihraç ürünleri arasında bulunmaktadır. Galanthus elwesii ile Galanthus ikariae ve/veya Galanthus latifolius adlı türler, uzun yıllardan beri ve başta Hollanda olmak üzere bazı ülkelere, "süs bitkisi" adı altında ihraç edilmiştir.^[3] Güncel durumda, Galanthus elwesii ile Galanthus woronowii türleri dışındaki kardelen soğanlarının doğadan toplanarak ihraç edilmesi yasaktır. Bahsi geçen ve Türkçe'de sırasıyla "Toros kardeleni" ve "Karadeniz kardeleni" olarak anılan iki türün soğanlarının ihracatı ise sınırlandırılmıştır.^[4]

Konu başlıkları [gizle] 1 Türler 2 Resimler 3 Kaynaklar 4 Dış bağlantılar

Türler [değiştir]

İnternet üzerinden ulaşılabilen taksonomi kaynaklarında, kardelenler için farklı tür listeleriyle karşılaşmak mümkündür^[5][6] ve bunların bazıları oldukça sınırlı sayıda kardelen türünü içerir.^[7][8] Aşağıda sunulmuş olan listeyse, Birleşik Devletler Tarım Bakanlığı (United States Department of Agriculture, USDA) Tarımsal Araştırma Servisi (Agricultural Research Service, ARS) bünyesindeki DNA Kaynakları Bilgi Ağı (Germplasm Resources Information Network, GRIN)'nın kardelen türleri listesidir.^[9] Wikispecies de güncel durumda listelediği her bir kardelen türü için bu kaynağa atıfta bulunmaktadır.^[10]

• Tür: Galanthus x allenii
• Tür: Galanthus alpinus
• Tür: Galanthus angustifolius
• Tür: Galanthus cilicicus
• Tür: Galanthus elwesii - Toros kardeleni
• Tür: Galanthus fosteri
• Tür: Galanthus gracilis
• Tür: Galanthus x grandiflorus
• Tür: Galanthus ikariae
• Tür: Galanthus koenenianus
• Tür: Galanthus krasnovii
• Tür: Galanthus lagodechianus
• Tür: Galanthus nivalis - bayağı kardelen
• Tür: Galanthus peshmenii
• Tür: Galanthus platyphyllus
• Tür: Galanthus plicatus

• Alt tür: Galanthus plicatus byzantinus
• Alt tür: Galanthus plicatus plicatus

• Tür: Galanthus reginae-olgae

• Alt tür: Galanthus reginae-olgae reginae-olgae
• Alt tür: Galanthus reginae-olgae vernalis

• Tür: Galanthus rizehensis
• Tür: Galanthus transcaucasicus
• Tür: Galanthus trojanus
• Tür: Galanthus woronowii - Karadeniz kardeleni

Resimler [değiştir]

Aşağıda sunulmuş olan resimler, Wikimedia Commons'ın Galanthus kategorisinden seçilmiştir.

The Snowdrop. Robert John Thornton, The Temple of Flora (1797-1810)	Galanthus nivalis. Otto Wilhelm Thomé, Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz (1885)	Adi kardelen, Galanthus nivalis	Adi kardelen, Galanthus nivalis
Galanthus plicatus	Bayağı kardelen, Galanthus nivalis (doğrudan tarama).	Toros kardeleni, Galanthus elwesii (doğrudan tarama).	Galanthus gracilis (doğrudan tarama).